Dış gebelik, döllenmiş yumurtanın rahim içi (endometrium) dışında vücutta herhangi bir yere tutunması ile oluşan gebeliktir. Dış gebeliklerin çoğu tüpte olur. Normalde döllenme tüpün içinde olduktan sonra 1 hafta içinde rahim içine doğru ilerler ve rahim içine tutunur. Oluşan embryo rahim içine ilerlemeyip tüpe veya rahim içi dışında başka bir yere tutunursa dış gebelik olur.

Dış gebelikte de tipik hamilelik belirtileri yaşanabilmesine karşın, sağlıklı bir gebelik ile arasında bazı farklar söz konusudur. Dış gebeliği işaret eden en önemli ve yaygın belirtiler şu şekilde sıralanabilir:

• Vajinal lekelenme ve kanamalar
• Bıçak saplanması benzeri keskin ağrılar
• Karnın tek bir tarafında meydana gelen şiddetli ağrı
• Sindirim sisteminin çalışma düzeninde bozukluklar
• Kilo kaybı
• Baş dönmesi ve bayılma
• Rektal basınç

Düzenli sağlık kontrollerinden geçmemeye bağlı olarak gebeliğin ektopik gebelik olduğunun anlaşılmamış olması ve dolayısıyla gebeliğin sonlandırılmaması durumunda büyüyen embriyo fallop tüplerinde yırtılmaya neden olur. Bu durumda karın boşluğuna sızan kan nedeniyle ağrılar karın, pelvis bölgesi ve hatta omuz ve boyunlarda da görülebilir. Dolayısıyla bu tarz ağrılar yaşayan gebelerin mutlaka hekime başvurması gereklidir.

Dış Gebelik Nedenleri Nelerdir?

Dış gebelik tüm kadınlarda görülebilen bir durumdur, bu nedenle aktif bir cinsel yaşamı olan tüm kadınlar, dış gebelik için risk altındadır. Fakat ektopik bir gebeliğin oluşum riskini artıran bazı faktörler de mevcuttur. Dış gebelik neden olur sorusuna yanıt niteliğindeki bu faktörler şu şekildedir:

• Gebelik yaşının 35 ve üzerinde olması
• Daha önceden geçirilmiş pelvik ve abdominal cerrahi operasyonları
• Birden fazla kürtaj geçirmiş olmak
• Pelvik inflamatuar hastalık (PID) (Yumurtalıklar ve tüpler gibi üst üreme organlarına ilişkin enfeksiyonlar) geçirmiş olmak
• Endometriozis
• Daha önceden dış gebelik geçirmiş olmak
• Doğum kontrol yöntemi olarak tüp ligasyonu veya rahim içi araç (RIA) uygulamasına rağmen gebe kalma
• Doğurganlık artırıcı ilaç ve tedaviler ile desteklenerek oluşmuş gebelikler
• Önceki enfeksiyonlardan kalma skar (yara) dokularının varlığı
• Doğumsal veya sonradan gelişen üreme organlarının yapısal bozuklukları
• Cinsel yolla bulaşan hastalıklar
• Sigara kullanımı

Bu risk faktörlerinden herhangi biri veya birkaçına sahip olan bireyler gebelik planlarken hekimleri ile görüşerek dış gebelik riskinin en aza indirilmesine yönelik olarak önlem almalıdır. Bu kişilerin gebe kalması durumunda dış gebelik ihtimali üzerinde durularak muayeneler daha sık ve detaylı olarak uygulanmalıdır.

Dış Gebelik Tanısı

Dış gebelik tanısı muayene ile birlikte yapılan ultrason ile konur. Beta-hCG ölçümü önemlidir. Genellikle beta-hCG yükseliş eğrisi ve seviyesi beklenenden az olur. Ayrıca progestron seviyesinin düşük olması da gebeliğin normal olmadığını gösterir. Ultrason ile gebelik kesesinin lokalizasyonu belirlenir. İç kanama, hematom varlığı değerlendirilir. 

Dış Gebelik Tedavisi

Tıbbi Tedavi

İlaçla tedavide methotrexate kullanılır. İlaç gebelik dokusunun büyümesini engelleyerek emilimini sağlar. Methotrexate tedavisi, erken tespit edilen ve kanama başlamamış dış gebeliklerde kullanılır. İlaç başlandıktan sonra sa iç kanama riskine karşı hasta ya

Cerrahi Tedavi

Laparaskopik veya açık cerrahi olarak dış gebelik dokusu alınır. Eğer dış gebeliğe bağlı rüptür olmuş ve çok fazla kanama varsa acil ameliyat yapılmalı.

Tedavi sonrası beta-hCG seviyesi takibi yapıldığında Bhcg nin düştüğü tespit edilir.. Eğer düşmüyorsa hala gebelik dokusunun olduğu anlamına gelir. 

Dış gebelik sonrası tekrar dış gebelik olma ihtimali vardır. Eğer ilaç tedavisi veya cerrahi sonrası tüplere zarar gelmemişse normal gebelik şansı daha fazla olur. Tekrar gebelik yaşayan hastaların dış gebelik açısından taranması uygundur.